Videoyu indirmek için tıklayın!
Yağ Yangınlarını Söndürmenin Doğru Yolu: Su Kullanmayın!
“İki Dakikada Bilim” programında bu kez yağ yangınlarının nasıl söndürülmesi gerektiği ele alındı. Keyifli bir akşam yemeğinde et fondü hazırlarken birden yağın alev alması, panik anında yanlış bir müdahaleye yol açabilir. Özellikle alevleri suyla söndürmeye çalışmak, akla gelen ilk çözüm olsa da, bu son derece tehlikeli bir hata.
Yağ Yangını ve Su: Neden Tehlikeli?
Deney, kontrollü bir ortamda 280-300°C civarında ısıtılmış sıcak yağ kullanılarak gerçekleştirildi. Bu sıcaklıkta yağ, kendiliğinden alev alabiliyor. Yağ buharı havayla karışarak yanmaya başlıyor, ancak yalnızca havayla doğrudan temas eden kısmı tutuşuyor. Suyla söndürme denendiğinde ise dramatik bir tepki ortaya çıkıyor:
- Su, sıcak yağla temas ettiğinde anında buharlaşıyor.
- Buharlaşan su damlacıkları genleşiyor ve yağ taneciklerini kopararak havaya saçıyor.
- Bu yağ tanecikleri, hala aşırı sıcak olduğu için oksijenle temas ederek anında alev alıyor.
- Sonuç olarak, yağın yüzey alanı bin kat genişliyor, alevler 1 metre yüksekliğe ulaşıyor ve yanan yağ dört bir yana sıçrıyor.
Geniş çaplı bir deneyde ise durum daha da korkutucu: Alevler sönmek yerine, kabın içindeki yağın neredeyse tamamı oksijenle beslenerek dev bir parlama yaratıyor. Termal kamera görüntüleri, ortamın ne kadar ısındığını ve sıçrayan yağın aşırı sıcak olduğunu gösteriyor. Bu sıcak yağ, deriyle temas ettiğinde ciddi yanıklara neden olabilir.
Doğru Müdahale: Oksijeni Kesin
Yağ yangınlarını söndürmenin en güvenli ve kolay yolu, yanan yağı oksijenden mahrum bırakmaktır. Bunun için:
- Tencerenin veya tavanın kapağını kapatın.
- Böylece alevlerin oksijenle teması kesilir ve yangın kısa sürede söner.
Önemli Uyarı: Yağ yangınlarında asla su kullanmayın! Su, yangını kontrol altına almak yerine alevlerin yayılmasına ve tehlikeli bir parlamaya yol açar.
Bu basit ama hayati bilgi, mutfakta güvenliğinizi artırabilir. Yangınla karşılaştığınızda sakin kalın ve doğru yöntemi uygulayın: Kapağı kapatın, yangını bitirin!
